Ăn Tết lại cũng là dịp để các gia đình ( nhất là những gia đình có người thân đi xa không kịp về đúng ngày Tế ),sum vầy bên mâm cơm và gửi cho nhau lời chúc mừng năm mới tốt đẹp nhất.
Gần 200 năm
nay, ở nhiều địa phương trong cả nước, nhất là ở nội và ngoại thành Hà Nội, có
tập tục “ăn Tết lại”. Ra giêng (trước hay sau rằm), người ta gói tiếp đợt bánh
chưng mới để chờ người thân chưa kịp về dịp Tết, để mời khách đột xuất và cũng
là để gia đình ăn Tết lại.
Đây là một hiện
tượng văn hóa có nguồn gốc từ sự kiện vua Quang Trung cho quân tướng của mình
ăn Tết Kỷ Dậu (1789) trước khi mở trận đánh giải phóng kinh thành và sự kiện
dân thành Thăng Long tản cư chạy loạn giặc Thanh, sau đó trở lại kinh thành, ổn
định cuộc sống, tổ chức ăn tết lại mừng kinh đô giải phóng.Theo Hoàng Lê nhất
thống chí của Ngô Gia Văn Phái, trước khi tiến đánh vào giải phóng Thăng Long,
vua Quang Trung đã mở tiệc khao quân ở đền Tam Điệp. Hôm đó là ngày 30 Tết
(25/1/1789) Kỷ Dậu. Rồi nhà vua bảo kín với các tướng rằng: “Ta với các ngươi
hãy tạm sửa lễ ăn Tết Nguyên Đán trước đã. Hẹn đến năm mới, mồng 7, thì vào
thành Thăng Long, sẽ mở tiệc lớn. Các ngươi hãy ghi nhớ lời ta xem có đúng
không?” Nhưng chỉ đến ngày mồng 5 Tết, vua Quang Trung đã tiến quân vào thành,
giải phóng kinh đô. Trước đó, dân thành Thăng Long đã chuẩn bị ăn Tết với đầy
đủ các thứ vật phẩm. Nhưng do phải chạy giặc Thanh, họ chỉ đem được rất ít, còn
bánh chưng, phần lớn phải vứt xuống ao. Khi kinh thành được giải phóng, họ trở
về và thử vớt bánh lên, thấy vẫn còn thơm ngon. Thì ra, tiết trời lạnh, nước ao
lạnh nên bánh không bị hư hỏng. Dân chúng cảm tạ thần linh đã giúp vua Quang
Trung giải phóng kinh đô, cho họ được mở tiệc ăn Tết lại tại nhà. Từ đó, ở nhiều
nơi, nhiều nhà giữ lại cách thức ngâm bánh chưng xuống ao, xuống giếng nước,
sau vớt lên “ăn Tết lại”. Hoặc tiện hơn là gói đợt bánh khác để ăn tới tận rằm
tháng giêng, có khi tới tận cuối tháng giêng, gọi là tục “ăn Tết lại”.
Đây là một
sinh hoạt văn hóa, một hành động tưởng niệm người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ,
người cho quân ăn Tết Kỷ Dậu trước khi chiến đấu giải phóng kinh đô và “ăn Tết
lại” sau ngày đại thắng. Đây cũng là một nét nhân hậu, có trước có sau của tính
cách người dân Việt đối với những người thân ở xa, về quê nhà không kịp tết.
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét